Cườm nước (Glaucoma) là gì? Nguyên nhân, triệu chứng
Cườm nước là bệnh lý rất nguy hiểm, đặc trưng của loại bệnh này là do áp lực trong mắt tăng cao làm dây thần kinh thị giác liên kết mắt với não bị tổn thương. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời sẽ dẫn đến mù lòa. Vậy bệnh cườm nước là gì? Mắt bị cườm nước có mổ được không? Mắt Kính Shady sẽ giải đáp chi tiết những thắc mắc của bạn trong bài viết dưới đây nhé!
1. Cườm nước là gì?
Cườm nước hay còn có tên gọi khác là Glaucoma (tăng nhãn áp) hoặc thiên đầu thống. Hiện tượng mắt bị cườm nước là do áp suất thủy dịch trong mắt tăng cao làm tổn thương đến thần kinh thị giác. Nguyên nhân áp suất thủy dịch tăng là do đường dẫn lưu thủy dịch bị tắc nghẽn hay lượng thủy dịch sinh ra quá nhiều.
Glaucoma có nguy cơ làm giảm thị lực vì khi nhãn áp tăng lên sẽ gây áp lực tới các mạch máu phía sau mắt có vai trò nuôi dưỡng cấu trúc thần kinh. Bệnh cườm nước đa phần phát triển rất chậm và người bệnh không dễ dàng nhận biết cho đến khi thị lực đã bị suy yếu đi đáng kể.
Cườm nước không chỉ xảy ra ở người lớn mà còn ở trẻ sơ sinh, nếu không phát hiện và điều trị kịp thời rất có thể sẽ bị mù vĩnh viễn.
2. Nguyên nhân bị cườm nước?
Glaucoma không có nguyên nhân cụ thể nhưng có thể hiểu rằng nó liên quan đến sự tăng áp lực trong mắt hoặc giảm lưu lượng máu để nuôi dưỡng các dây thần kinh thị giác. Điều này có thể do bẩm sinh hay do sự tổn thương bên trong mắt. Có thể nói tăng áp suất thủy dịch sẽ dẫn đến bệnh Glaucoma nhưng không phải ai bị Glaucoma khi tăng áp suất thủy dịch. Cườm nước có thể được tạo thành từ các nguyên nhân khác như:
Tuổi tác: Cứ 10 người trên 75 tuổi thì sẽ có 1 người mắc bệnh Glaucoma.
Dân tộc: Những người thuộc Châu Á, Châu Phi hay Caribbean sẽ dễ mắc bệnh cườm nước cao hơn những nơi khác.
Di truyền.
Do vậy, bạn cần kiểm tra mắt định kỳ thường xuyên sẽ giúp bạn ngăn ngừa, hạn chế việc phát triển của bệnh cườm mắt đi đáng kể.
3. Phân loại cườm nước?
Glaucoma được chia thành hai loại phổ biến:
Glaucoma góc đóng: Ở loại này tình hình phát triển nhanh chóng và đột ngột nhãn áp ở mắt, làm đỏ mắt, đau và mờ mắt, xuất hiện những quầng sáng xung quanh nguồn sáng, gây buồn nôn. Nếu để tình trạng diễn ra lâu và không cấp cứu kịp thời sẽ dẫn đến mù lòa vĩnh viễn. Trường hợp này thường xảy ra ở những người cao tuổi, tiêu biểu là phụ nữ.
Glaucoma góc mở: Trong loại này, tăng nhãn áp sẽ phát triển chậm trong một thời gian dài làm cho người mắc bệnh khó mà phát hiện. Glaucoma góc mở có thể phẫu thuật giúp việc lưu thông trong đường dẫn lưu trở nên dễ dàng hơn. Tình trạng này thường gặp ở người cao tuổi và những người mang yếu tố di truyền.
4. Những ai có nguy cơ mắc phải cườm nước?
Những người có khả năng mắc phải cườm nước là:
Có độ tuổi trên 45
Trong gia đình có người mắc Glaucoma
Người bị tăng huyết áp, tiểu đường, hội chứng Raynaud
Những người Châu Á, Châu Phi và Caribbean.
5. Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc phải cườm nước?
Những yếu tố thúc đẩy nguy cơ mắc phải cườm nước như:
Đột ngột tăng nhãn áp
Sử dụng thuốc steroid liên tục trong thời gian dài
Chấn thương ở vùng mắt
Góc tiền phòng nông, hẹp.
6. Triệu chứng mắt bị cườm nước?
Đối với Glaucoma góc mở không gây đau: Hai mắt đều bị ảnh hưởng nhưng sẽ không giống nhau. Triệu chứng chính ở đây là sự phát triển ở các điểm mù, các mảng mất thị lực, kéo dài trong nhiều tháng hoặc năm. Những điểm mù này sẽ phát triển từ từ, sau đó hợp nhất lại, thường thì thị lực ngoại vi sẽ bị mất trước. Người mắc phải cườm nước có thể gặp những biểu hiện như: có thể hay trượt cầu thang, khi đọc sẽ thấy các phần của từ bị thiếu, gặp khó khăn trong việc lại xe. Việc suy giảm thị lực sẽ không được quan tâm nhiều cho đến khi bị giảm nhiều.
Với Glaucoma góc đóng cấp, nhãn áp sẽ tăng nhanh hơn, gây đau mắt và nhức đầu dữ dội, mắt đỏ, mờ, xuất hiện quầng sáng bảy sắc cầu vồng xung quanh nguồn sáng và mất đi thị lực. Ngoài ra, người bị cườm nước có thể buồn nôn do phản ứng của việc tăng nhãn áp. Người bệnh có thể mất đi thị lực đột ngột trong vòng 2 đến 3 giờ sau khi xuất hiện những dấu hiệu trên.
Glaucoma góc đóng mãn tính, nhãn áp sẽ tăng chậm và những biểu hiện thường sẽ bắt đầu như ở Glaucoma góc mở. Người gặp phải trường hợp này có thể bị khó chịu, đỏ mắt, mờ mắt hay giảm đau đầu khi ngủ.
Những người từng bị Glaucoma góc mở và Glaucoma góc đóng ở một bên mắt sẽ có khả năng phát triển ở bên mắt còn lại.
7. Cách khắc phục cườm nước?
Dưới đây là một số cách giúp khắc phục, làm chậm quá trình phát triển của Glaucoma. Thông thường người ta sẽ sử dụng thuốc, phẫu thuật tạo hình bằng tia laser, phẫu thuật thông thường để hạn chế sự phát tán của cườm mắt.
Những loại thuốc thường dùng: Thuốc nhỏ mắt hay thuốc dạng viên, giúp giảm áp lực cho mắt bằng cách đẩy chất lỏng đi ra từ mắt. Trước khi sử dụng thuốc cần tham khảo và được tư vấn bởi bác sĩ chuyên khoa mắt để hạn chế các tác dụng phụ.
Nếu đã quyết định sử dụng thuốc thì cần lên lịch cụ thể để tăng hiệu quả, vì bệnh tăng nhãn áp thường không có triệu chứng rõ ràng nên người uống thường sẽ hay quên và ngưng uống thuốc.
Phẫu thuật bằng tia Laser: Laser argon thường được dùng để tạo hình cho vùng bè (trabeculoplasty), trong quá trình lành vết thương sẽ làm lớp sợi collagen vùng bè co kéo lại, làm tăng việc thoát lưu thủy dịch thuận lợi hơn.
Phẫu thuật thông thường: Tạo một lỗ hở để chất dịch đi ra ngoài mắt. Bác sĩ sẽ sử dụng những thiết bị, công cụ phẫu thuật để tạo một lỗ nhỏ dưới phần kết mạc (lớp xung quanh mắt). Những chất lỏng tích tụ bấy lâu sẽ chảy qua lỗ và hấp thụ vào máu.
8. Chế độ sinh hoạt & phòng ngừa
8.1. Thói quen sinh hoạt có thể giúp bạn hạn chế sự phát triển của cườm nước
Để giúp việc tiến triển của cườm mắt được hạn chế thì bạn cần:
Tập luyện tránh những động tác trồng chuối.
Tránh chơi các nhạc cụ thường xuyên sử dụng hơi như trombone, trumpet.
Không dùng những loại kính bơi thông thường, không trùm mũi.
Tránh việc thắt cà vạt hay cài khuy cổ áo sơ mi quá khít.
Cần giảm cân, ăn kiêng nếu bị thừa cân.
Thường xuyên đi bộ nhanh, chạy bộ.
Nên ăn nhiều rau xanh, đầy đủ các chất dinh dưỡng.
8.2. Phương pháp phòng ngừa cườm nước hiệu quả
Thường xuyên tập luyện thể dục, thể thao
Khi ra ngoài cần đeo kính để tránh các tia UV gây hại mắt
Duy trì số cân ở mức độ phù hợp, cân đối với cơ thể.
Khi mắt có những biểu hiện của cườm nước hoặc nằm trong nhóm nguy cơ cao thì cần đi thăm khám tại các cơ sở y tế chuyên khoa mắt và tái khám định kỳ theo chỉ dẫn của bác sĩ.
Nếu đang trong tình trạng hồi phục cườm nước thì cần phải dùng thuốc đều đặn hàng ngày và tái khám định kỳ.
9. Giải đáp thắc mắc?
9.1. Mắt bị cườm nước có mổ được không?
Mắt bị cườm nước có thể mổ được. Có ba phương pháp chủ yếu làm giảm sự phát triển của Glaucoma, trong đó có phương pháp phẫu thuật. Thông thường người mắc phải Glaucoma sử dụng thuốc để hạ nhãn áp. Tuy nhiên, có vài trường hợp cần phẫu thuật để làm giảm áp suất trong mắt, tăng tính hiệu quả cho hệ thần kinh thị giác khi thuốc không mang lại tác dụng. Trường hợp tăng nhãn áp cũng cần phẫu thuật nhằm tạo đường thoát thủy dịch, giảm áp lực nhãn áp cho mắt.
9.2. Bệnh cườm nước có lây không?
Cườm nước không có khả năng lây lan từ người sang người. Tuy nhiên, Glaucoma có khả năng di truyền. Nếu trong gia đình có thành viên mắc phải cườm nước thì những người ruột thịt sẽ có nguy cơ bị Glaucoma gấp 5 đến 6 lần. Trong trường hợp người bị mắt cườm nước cấp tính (hay xuất hiện ở một mắt) thì sau khi phẫu thuật vẫn có thể lây sang mắt còn lại, vì thế cần được theo dõi và quan sát thường xuyên.
10. Một số hình ảnh mắt bị cườm nước?
Dưới đây là một vài hình ảnh mắt có dấu hiệu bị kiềm nước mà bạn nên tham khảo.
11. Tổng kết
Hy vọng với những thông tin mà Mắt Kính Shady trình bày ở trên sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về cườm nước là gì. Đồng thời, thông qua bài viết này, bạn có thể lựa chọn những phương pháp điều trị thích hơn đối với tình trạng bệnh của mình, sắp xếp chế độ sinh hoạt hợp lý để giảm thiểu nguy cơ mắc phải Glaucoma.
